ΗΜΙΜΑΡΑΘΩΝΙΟΣ ΑΙΓΙΑΛΕΙΑΣ ΑΓΩΝΑΣ ΤΙΜΗΣ ΣΤΟΥΣ ΑΓΩΝΙΣΤΕΣ ΤΟΥ '21

Η  Αιγιάλεια έχει την ιστορική τύχη να είναι η πρώτη περιοχή της Ελλάδας που απελευθερώθηκε από τον οθωμανικό ζυγό. Αυτό έδειξε και η επετειακή εκδήλωση τη Δευτέρα 21 Μαρτίου με κύριο ομιλητή τον καθηγητή Νεότερης ιστορίας του Πανεπιστημίου Πατρών κ Αθανάσιο Φωτόπουλο. 
Εκτός από τους λόγους τιμής και μνήμης στους αγωνιστές ο "Ημιμαραθώνιος Αιγιάλειας" έρχεται να συμπληρώσει τις τιμές όπως άριστα υποδεικνύει ο "Επιτάφιος" λόγος του Λυσία απόσπασμα του οποίου ακολουθεί:

"Ὥστε προσήκει τούτους εὐδαιμονεστάτους ἡγεῖσθαι, οἵτινες ὑπὲρ μεγίστων καὶ καλλίστων κινδυνεύσαντες οὕτω τὸν βίον ἐτελεύτησαν, οὐκ ἐπιτρέψαντες περὶ αὑτῶν τῇ τύχῃ, οὐδ’ ἀναμείναντες τὸν αὐτόματον θάνατον, ἀλλ’ ἐκλεξάμενοι τὸν κάλλιστον. Καὶ γάρ τοι ἀγήρατοι μὲν αὐτῶν αἱ μνῆμαι, ζηλωταὶ δὲ ὑπὸ πάντων ἀνθρώπων αἱ τιμαί· οἳ πενθοῦνται μὲν διὰ τὴν φύσιν ὡς θνητοί, ὑμνοῦνται δὲ ὡς ἀθάνατοι διὰ τὴν ἀρετήν. Καὶ γάρ τοι θάπτονται δημοσίᾳ, καὶ ἀγῶνες τίθενται ἐπ’ αὐτοῖς ῥώμης καὶ σοφίας καὶ πλούτου, ὡς ἀξίους ὄντας τοὺς ἐν τῷ πολέμῳ τετελευτηκότας ταῖς αὐταῖς τιμαῖς καὶ τοὺς ἀθανάτους τιμᾶσθαι. Ἐγὼ μὲν οὖν αὐτοὺς καὶ μακαρίζω τοῦ θανάτου καὶ ζηλῶ, καὶ μόνοις τούτοις ἀνθρώπων οἶμαι κρεῖττον εἶναι γενέσθαι, οἵτινες, ἐπειδὴ θνητῶν σωμάτων ἔτυχον, ἀθάνατον μνήμην διὰ τὴν ἀρετὴν αὑτῶν κατέλιπον.
( Επομένως, ταιριάζει να θεωρούνται τρισευτυχισμένοι εκείνοι που αγωνίστηκαν για τα μεγαλύτερα και ωραιότερα ιδανικά και έπεσαν κατά τη φάση της επιδίωξής τους, χωρίς να αφεθούν αμέριμνα στη διάθεση της τύχης και χωρίς να περιμένουν το φυσικό (μοιραίο) θάνατό τους, αλλά επιλέγοντας τον ωραιότερο. Γιατί, η ανάμνησή τους είναι αιώνια και οι τιμές τους αξιοζήλευτες από όλους τους ανθρώπους· αυτοί εδώ τώρα πενθούνται ως θνητοί, λόγω της ανθρώπινης φύσης τους, αλλά εξυμνούνται ως αθάνατοι λόγω της αρετής τους. Εξάλλου, θάβονται με δημόσια δαπάνη και καθιερώνονται προς τιμή τους αγώνες ρώμης και σοφίας και πλούτου, γιατί το αξίζουν οι νεκροί του πολέμου να τιμούνται με όμοιες τιμές με τους αθάνατους θεούς. Εγώ, πραγματικά, αυτούς και τους μακαρίζω και τους ζηλεύω για το θάνατό τους και πιστεύω ότι μόνο αυτοί αξίζουν να γεννιένται που, καθώς φιλοξενήθηκε η ψυχή τους σε φθαρτά σώματα, άφησαν αιώνια τη μνήμη τους εξαιτίας της αρετής τους )